تأثیر تانن پوسته پسته بر تخمیر شکمبه، مصرف خوراک و قابلیت هضم مواد مغذی در گوسفندان نر بلوچی و تولید و ترکیب اسیدهای چرب شیر در بزهای شیرده سانن تغذیه شده با جیره-های حاوی چربی

به منظور اندازه گیری اثرات تانن پوسته پسته بر عملکرد نشخوار کنندگان کوچک چند آزمایش در این تحقیق انجام شد. در آزمایش اول ترکیب مواد مغذی، پروفیل اسیدهای چرب، تانن و ترکیبات فنولی پوسته پسته اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که مقدار ماده خشک، پروتئین خام، عصاره اتری، دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی سلولز، خاکستر، تانن و کل ترکیبات فنولی در پوسته پسته به ترتیب 25/35، 42/11، 45/6، 26/33، 58/20،70/12، 68/6 و 95/9 درصد بود. روغن پوسته پسته دارای مقادیر زیادی اسیدهای چرب غیر اشباع اولئیک (80/47%)، لینولئیک (93/26%) و لینولنیک (72/4%) بود. در آزمایش دوم تأثیر استفاده از سطوح مختلف پوسته پسته بر مصرف خوراک، قابلیت هم مواد مغذی، پارامترهای تخمیری شکمبه، جمعیت پروتوزوآها، متابولیت های چربی خون و ابقاء نیتروژن در سه رأس گوسفند نر بلوچی مجهز به کانولای شکمبه و شیردان در قالب طرح مربع لاتین، مورد مطالعه قرار گرفت. جیره های آزمایشی شامل 1) 30% یونجه، 20% کاه و 50% کنسانتره (بر اساس ماده خشک) و تیمارهای 2 و 3 که در آنها به ترتیب مقدار 15 و 30% یونجه توسط پوسته پسته جایگزین شد. مقدار خوراک مصرفی و قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، ماده آلی، چربی، adf و ndf اختلاف معنی داری بین تیمارها نداشت (05/0p>). غلظت گلوکز، bun، آلبومین و آنزیم های کبدی خون تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت، اما کل پروتئین خون به طور معنی دار کاهش یافت (05/0>p). آزمایش سوم به منظور بررسی تأثیر استفاده از پلی اتیلن گلایکول (peg) و اوره در جیره های حاوی تانن بر پارامترهای تولید گاز در شرایط برون تنی انجام شد. میزان تولید گاز با افزایش تانن در جیره های آزمایشی به طور معنی داری کاهش یافت (05/0>p). اما نرخ تولید گاز تحت تأثیر قرار نگرفت (05/0p>). استفاده از peg به طور معنی داری سبب افزایش میزان و نرخ تولید گاز شد (05/0>p)، همچنین اوره میزان تولید گاز را به طور معنی داری افزایش داد (05/0>p)، اما نرخ تولید گاز تحت تأثیر افزودن اوره قرار نگرفت (05/0p>). اثرات متقابل پوسته پسته، peg و اوره بر میزان تولید گاز معنی دار بود (05/0>p)، اما نرخ تولید گاز تحت تأثیر اثرات متقابل قرار نگرفت (05/0p>). درآزمایش چهارم تأثیر تانن پوسته پسته و peg بر مصرف خوراک، قابلیت هم مواد مغذی، تولید و ترکیبات شیر، پروفیل اسیدهای چرب شیر و ابقاء نیتروژن در 9 رأس بز سانن چند شکم زایش با میانگین روزهای شیردهی 5/71 روز، در قالب طرح مربع لاتین 3×3 با دوره های 21 روزه، بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل: تیمار 1) شاهد، تیمار 2) 30% درصد پوسته پسته (بر اساس ماده خشک) جایگزین یونجه و تیمار 3) همان تیمار 2 که در سطح 1 درصد ماده خشک جیره با peg مکمل می شد. ماده خشک مصرفی تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (05/0p>). غلظت گلوکز، کل پروتئین، آلبومین و آنزیم های کبدی خون تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت، اما نیتروژن اوره ای خون به طور معنی دار در تیمار 2 کاهش و با افزایش peg در تیمار 3 افزایش یافت (05/0>p). متابولیت های چربی خون و همچنین فاکتورهای ایمنی خون تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. افزایش پوسته پسته به طور معنی دار سبب کاهش نیتروژن مصرفی، نیتروژن دفعی از ادرار و ابقاء نیتروژن شد، اما نیتروژن دفعی از مدفوع افزایش یافت (05/0>p). تولید و ترکیبات شیر به جز پروتئین اختلاف معنی داری بین تیمارها نداشت (05/0p>). درصد پروتئین شیر در تیمار 2 نسبت به شاهد و تیمار 3 به طور معنی دار کاهش یافت (05/0>p). غلظت اسیدهای چرب (9-cis 18:1c)، (9-trans 18:1c)، (11-trans 18:1c) و (11-trans، 9-cis 18:2c) با افزایش تانن در تیمار 2 نسبت به شاهد به طور معنی داری افزایش یافت (05/0>p). تیمارهای حاوی تانن نسبت به شاهد غلظت mufa و lcfa را به طور معنی دار افزایش و غلظت sfa و mcfa را به طور معنی دار کاهش داد (05/0>p). افزایش غلظت اسیدهای چرب غیر اشباع به خصوص (11-trans 18:1c) و (11-trans، 9-cis 18:2c) در شیر می تواند نشان دهنده اثرات ممانعت کنندگی تانن بر فعالیت میکروارگانیسم های موثر در بیوهیدروژناسیون باشد. اما غلظت تانن در جیره باید به گونه ای انتخاب شود که اثرات منفی بر قابلیت هضم و عملکرد حیوان نداشته باشد. به طور کلی بکارگیری 30 درصد ماده خشک پوسته پسته به همراه peg در جیره نشخوارکنندگان کوچک می تواند بدون تأثیر منفی بر مصرف خوراک، قابلیت هضم مواد مغذی، تخمیر شکمبه، سیستم ایمنی و عملکرد حیوان سبب بهبود کیفیت شیر حیوان گردد. استفاده از تانن می تواند استراتژی مفیدی برای کاهش تجزیه پروتئین در شکمبه، افزایش جریان پروتئین به بعد از شکمبه، بهبود استفاده از نیتروژن و همچنین افزایش غلظت واکسنیک اسید و cla و کاهش sfa در شیر نشخوارکنندگان کوچک باشد.